سدید کاشان

جاذبه های نمایشگاه کتاب تهران

نمایشگاه کتاب، نه تنها یک حرکت فرهنگی  است بلکه فرهنگ ساز نیز هست .همچنین میدان وسیعی است برای داد و ستد فرهنگی. هنگامی که انسان های با انگیزه راهی نمایشگاه می شوند و کتاب های خاصی را برمی گزینند، در واقع نظام فرهنگی کشور را جهت می دهند. بازخورد و نتیجه ی حرکت مردم می تواند اتفاقات مبارک و ارزشمندی را در عرصه ی فرهنگی کشور رقم بزند. مگر آنکه متولیان فرهنگی صالح نباشند وتنها به لیبرالیسم فرهنگی پای بند باشند که در این صورت خانه از پای بست ویران است.

دوم آنکه  چنانچه هنوزممیزی کتاب وجود داشته باشد، این بخش علاوه برمحدود کردن دایره فعالیت افرادنانجیب و جریانات فرصت طلب در حوزه فرهنگی، می تواند آرشیوی را از محتوای کتاب های منتشر شده در نظام جمهوری اسلامی ایران فراهم آورد که در فرصت های نمایشگاهی و در مجالس اهل قلم، آنان  را برانگیزاند تا در پُر کردن خلأ های فکری و فرهنگی جامعه تلاش نمایند.

سوم  خانواده نقش بسزایی در ترویج کتاب و کتابخوانی دارد. والدینی که با کتاب انس و الفت یافته اند، خواه ناخواه فرزندانشان را به خواندن کتاب عادت می دهند.

چهارم نمایشگاه های کتاب کارکردهای گوناگونی دارند. کارکردنخست، جنبه ی نمایشی آن است که سبب می شود مردم با کتاب آشتی کنند و ناشران نیز در جریان فعالیت های یکدیگر قرار گیرند. در مرتبه ی بعدی ، کارکرد فروشگاهی نمایشگاه کتاب است که یک فرصت طلایی را برای ناشران فراهم می سازد . اقتصاد نشر جان تازه ای می گیرد و حوزه ی کتاب و کتابخوانی برای یک سال بیمه می گردد. فروش کتاب درنمایشگاه، آن قدر خوب است که به آن شب عید ناشران گفته اند؛ زیرا در این سال ها حدود 100 تا 150 میلیارد تومان کتاب در 10 روزنمایشگاهی به فروش رسیده است؛ آن هم در شرایط سخت اقتصادی و گران بودن هزینه های چاپ و نشرکتاب.

کارکرد دیگر نمایشگاه ، جاذبه های فرهنگی و سرگرمی های سازنده ی آن برای عموم بازدیدکنندگان است . غرفه های گوناگون کتاب سعی کرده اند برای کتاب جاذبه بیافرینند و از جمله در نمایشگاه امسال، شهرداری دو سالن مفرح را فراهم کرده است. این عکس را هنگامی گرفته ام که یک طلبه ی جوان با مردم مشغول تولید خلاقیت و نوآوری با گل سفال است.

 یا در تصویر زیر دری از چوب مرغوب و منقش به آیات قرآنی و نمادهای اسلامی ملاحظه می شود که برای عتبات عالیات ساخته شده و در حیاط مصلی قرار داده شده است:

یا در این تصویر یک دستگاه نمایشی شهرفرنگ گذاشته شده است که کودکان از آن استقبال خوبی دارند.

در این تصویر فروشنده ی کتاب که اهل یاسوج است، با تبلیغ سنت های محلی به فروش کتاب مشغول است.

یا در این غرفه ، کتابفروش گیلانی کتاب موزه مردم شناسی راه انداخته است.

 حجت الاسلام دکتر محمدرضا زائری نیز از راه رسید و مشغول تماشا شد و این صحنه را همان لحظه شکار کردم:

در یک غرفه  کلکسیونی از کبریت های قدیمی توجهم را جلب کرد، از صاحبش اجازه گرفتم و با کمک وی این عکس ها تهیه شد:

شهرداری کاشان نیز در حیاط مصلی، غرفه ی گل و گلاب بر پا کرده بود و کتابی با موضوع گردشگری کاشان به همراه نشریه همسخن اهدا می کرد.

درگذشت نا به هنگام دکتر صادق آیینه وند؛ استاد برجسته تاریخ اسلام و عضو شورای تخصصی تحول و ارتقاء علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی همه را به سوگ نشانده بود، به ویژه چند غرفه این غم را به شایستگی بروز داده بودند و کارمندان آن ها لباس سیاه برتن داشتندبه ویژه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.عکس های زیر مربوط به این غرفه هاست:

این جا نیز غرفه انتشارات آزادگان سرافراز ایران اسلامی است:

خوشبختانه نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در سال های اخیر با اقبال خوبی رو به رو شده است. به طوری که آمار نشان می دهد، همه ساله بیش ازپنج میلیون نفراز نمایشگاه بازدید می‌کنند؛ میهمانان خارجی در مجامع عمومی و خصوصی اعلام کرده اند که از تعداد زیاد بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب تهران،شگفت زده شده اند.

نشست‌هایی نیز در بیرون از نمایشگاه در مراکز فرهنگی دیگری نظیر دانشگاه شریف، خانه هنرمندان و تالار وحدت  و برج میلاد برگزار شده است .

از مهم‌ترین برنامه‌های نمایشگاه کتاب امسال برپایی کتاب های خارجی در محل ورودی مصلی و برگزاری ویژه برنامه های روز کشورها بوده است مثل روز ایتالیا،‌ فرانسه و ... حضور نمایندگان این کشورها فرصت‌هایی را فراتر از گفت‌وگو در حوزه نشر فراهم کرده است .فراموش نکنیم که  شعار نمایشگاه کتاب در سال جاری«خواندن؛ گفت‌وگو با جهان» است . عمان در این دوره به عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه حضور یافته است. این کشور دریچه و پایگاه خوبی برای ارتباطات پایدار با دیگر کشورهای عرب و خاورمیانه است.حضور رئیس نمایشگاه‌های بزرگ کتاب دنیا مثل پاریس،‌ بولونیا و فرانکفورت. فرصت‌های ارزشمندی را برای  مناسبات فرهنگی به وجود آورده است. امیدوارم که در این ارتباط بتوانیم صادر کننده ی فرهنگ به دیگر نقاط جهان باشیم.

گفتنی است در بازدیدی که رئیس دفتر رهبری معظم انقلاب اسلامی از نمایشگاه کتاب تهران داشته اند، اعلام کرده اند که حضور رهبر انقلاب در نمایشگاه کتاب امسال قطعی است.

در مجموع برگزاری نمایشگاه کتاب یکی از راه‌های ارتقای فرهنگ کتاب‌خوانی در کشور است و همین امر می تواند تاثیر بسزایی در ترویج فرهنگ مطالعه داشته باشد.