غدیری ترین رسانه ی علوی
غدیری ترین رسانه ی علوی
از جمله یادگارهای دهمین امام معصوم حضرت امام علی‌النقی - علیه السلام - زیارت امیرالمومنین علی (ع) در روز عید غدیر خم است که اسناد بسیار دقیق و درستی دارد و در آثاری چون مفاتیح‌الجنان، جلد دوم موسوعه زیارات المعصومین(ع)، درآثار شیخ مفید و علامه مجلسی و... آمده است.
بنا به گفته ی مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان یکی از زیارت های محکم شیعی می باشد. این زیارت انشای حضرت امام هادی(ع) در مدینه است. در زمانی که معتصم عباسی دستور داد تا آن حضرت از مدینه به سامرا انتقال یابد، از فرصت پیش آمده استفاده کردند و در روز هجدهم ذیحجه مصادف با عید سعید غدیر خم در حرم مطهرامیرالمؤمنین علی علیه السلام در نجف، آن را قرائت فرمودند. این زیارت حاوی استدلالات قرآنی، تاریخی و روایی است که با استناد به آن ها مقام امامت و ولایت مولای متقیان امام علی(ع) اثبات شده است. امام هادی (ع) در این زیارت به 43 آیه از قرآن به صورت نقل مستقیم و برخی آیات دیگررا نیز با اشاره بیان فرموده اند که با استناد به آن ها فضایل امیرالمومنین(ع) و جایگاه امامت وی به خوبی تبیین شده است.
این زیارت می‌تواند در کنار زیارت جامعه کبیره قرار گیرد و تکمیل کننده نظر امام هادی (ع) در زمینه ی مفهوم صحیح امامت باشد. در جامعه کبیره شرایط امام معصوم به طور کلی تبیین و در زیارت غدیریه برجسته ترین مصداق امامت ، یعنی وجود مبارک امیرالمؤمنین علی علیه السلام بیان شده است.
معارف بیان شده از سوی امام دهم (ع) در این زیارت بسیار با اهمیّت است و به سه بخش کلی تقسیم می شود:
1- ترسیم جایگاه ولایت.
2- اثبات امامت امیرالمومنین(ع).
3- نقش منافقان و خیانت های آنان .
در این زیارت از اولین روزی که امیرالمؤمنین علی (ع) به پیامبرمکرم اسلام (ص) ایمان آورده اند تا رشادت های بی نظیر آن حضرت در جنگ هایی نظیر بدر، احد، خیبر و احزاب عنوان گردیده و نشان داده شده که وجود مبارک امام اول شیعیان ، در این مقاطع حساس تاریخی ، سبب حفظ اسلام و شریعت آن شده است.
امام دهم (ع) در قالب زیارت غدیریه، صفات سلبیه ی امیرالمؤمنین را نیز بیان داشته اند و از چهره ی کریه منافقان صدر اسلام پرده بر داشته اند. وقتی حضرت خطاب به جد خویش می فرمایند: تو بر خلاف رضای خدا عمل نکردی، از روی ناتوانی از حق خود نگذشتی و از روی ناتوانی به سمت اسلام نیامدی، نشان دهنده آن است که منافقان این گونه بوده اند.
دشمن شناسی از جمله بحث های زیارت غدیریه است که ابعاد گوناگون آن، با دقت تمام مطرح شده است. همچنین ترکیب و محتوای زیارت به گونه ای است که تاثیرفوق العاده وعجیبی بر خواننده می گذارد، بدون آن که از فضای عاشقانه و از حال و شور معنوی زیارت بکاهد؛ بدین گونه عقلی - استدلالی،مسائل عمیق اعتقادی و معارف الهی در اختیار وی قرار می گیرد.
در زیارت غدیریه ی امام هادی (ع) فرهنگ امامت جایگاه ویژه ای یافته و تفاوت آن با خلافت به خوبی نشان داده شده است. در بحث خلافت ما باید به حداقل ها اکتفا کنیم. نباید انتظار داشته باشیم که معتقدان به خلافت، جانشینان پیامبر(ص) را برخوردار از ویژگی های عصمت و علم الهی در امور سیاسی جامعه بدانند که این گونه هم نیست و اهل انصاف خود به این معنی اعتراف دارند. بسیاری از اهل سنت در طول تاریخ خلفا را منصوب از طرف مردم می دانستند و باورمند بودند که مقام امامت، منصوب از طرف خدا و پیامبراست و هرگز در پی انکار واقعه ی غدیر خم نبودند. عالم جلیل القدر علامه ی امینی صاحب « الغدیر» احادیث و روایات مربوط به واقعه ی غدیر را فقط از منابع خود اهل سنت استخراج و حقانیت امیرالمؤمنین(ع) را اثبات نموده است. به معتقدان این نوع اندیشه، مذهب سنّت و جماعت گفته می شد. که در میان شاعران فارسی زبان نیز فراوان داریم. برای نمونه می توان به سنایی غزنوی ، طلایه دار شعر مذهبی، اشاره کرد که بر مذهب سنت و جماعت بوده است وعلاوه برمدح خلفا ، امامان شیعه را نیز مورد ستایش فراوان قرار داده است.اشعار وی در مورد امام حسین علیه السلام و واقعه ی کربلا خواندنی است.
در فرهنگ امامت ما معتقدیم که امام مقام بسیار بالایی دارد زیرا جریان اتصال یک انسان الهی با خداست. و هر کسی که به خدا نزدیک تر باشد؛ عزیزتراست و در این دیدگاه امام معصوم برگزیده خدا و جانشین اوست .این مفهوم را از زیارت غدیریه امام هادی می فهمیم. علاوه برآن بسیاری از فرازهای این زیارت به موضوع امامت حیدر کرّارحضرت علی بن ابی طالب (ع) اشاره دارد. شخصیت امیرالمومنین(ع) با عبارت های (امین خدا)، (سفیر الهی)، (صراط مستقیم) و (حجت خداوند)ممتاز گردیده است.
آری، این زیارت ارزشمند، یکی از میراث‌های گران‌بهایی است که از امام هادی(علیه السلام) برای ما به یادگار باقی مانده و شایسته است که شیعیان و دوستداران امیرالمومنین (ع) برای آشنایی بیشتر با مقام امامت و ولایت، زیارت روز عید غدیر را از زبان امام هادی(ع) بخوانند وغدیر امسال، صحنه قلبمان را با عبارات دل‌نوازآن امام همام، زیارتگاه امیرالمؤمنین علی علیه السلام قرار دهیم.
زیارت امیرالمؤمنین(علیه السلام) در روز غدیر
در این زیارت مفصل که آن را شیخ مفید نقل می‌کند، امام هادی (علیه‌السلام) در یک نگاه، زندگانی امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) را از دوران مکه گرفته تا جنگ‌های مهم مدینه، از واقعه غدیر تا ماجرای غصب فدک، از دوران خلافت آن حضرت تا شهادت ایشان و ... به دقت به تصویرکشیده اند و در جای جای خویش ضمن تطبیق حوادث تاریخی با آیات مرتبط قرآنی، پرده از فضائل اخلاقی مولای متقیان بر داشته اند. ایشان امیرالمؤمنین (ع ) را با این عبارات زیارت نمودند:
«... سلام بر تو ای امیر مؤمنان، به خدا ایمان آوردی در حالی که مردم مشرک بودند و حق را تصدیق نمودی، در حالی که آنان حق را تکذیب می‌نمودند و (در راه خدا) جهاد کردی در حالی که آنان گریزان بودند و با آیینی خالص همراه با شکیبایی و بردباری به عبادت خداوند پرداختی ...
پس، پروردگار جهانیان به او وحی نمود: "ای پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملاً (به مردم) برسان! و گر نه، رسالت او را انجام نداده‌ای! خداوند تو را از (آسیب) مردم، نگاه می‌دارد" پس رنج سفر را بر خود هموار کرد و در نیم روزی سوزان به پا خاست پس با صدایی بلند (و جملاتی رسا) سخن راند و (موضوع را) به گوش مردم رسانید.
امام هادی علیه السلام در فرازهایی از زیارت جامعه ی کبیره
مقام امامت را این گونه معرّفی می نماید:
سلام بر شما اى اهل بیت نبوّت و جایگاه رسالت و عرصه رفت وآمد فرشتگان و مرکز فرود آمدن وحى و معدن رحمت،و خزانه داران بهشت،
و نهایت بردبارى،
و ریشه هاى کرم،
و رهبران امّت ها،
و سرپرستان نعمت ها،
و بنیادهاى نیکان،
و استوانه هاى خوبان،
و رهبران سیاسى بندگان،
و پایه هاى کشورها،
و درهاى ایمان،
و امینان خداى رحمان،
و چکیده پیامبران،
و برگزیده رسولان،
و عترت بهترین گزیده پروردگار جهانیان، که رحمت و برکات خدا بر آنان باد!
سلام بر پیشوایان هدایت،
و چراغ هاى تاریکى،
و پرچم هاى پرهیزگارى،
و صاحبان خرد،
و دارندگان حد زیرکى،
و پناهگاه مردمان،
و وارثان پیامبران،
و نمونه برتر،
و دعوت نیکوتر ( دعوت کنندگان به سوى خدا) ،
و حجّت هاى خدا بر اهل دنیا و آخرت و این جهان، که رحمت و برکات خدا بر آنان باد!
سلام بر جایگاه هاى شناخت خدا،
و مسکن هاى برکت خدا،
و معدن هاى حکمت خدا،
و نگهبانان راز خدا،
و حاملان کتاب خدا،
و جانشینان پیامبر خدا،
و فرزندان رسول خدا که رحمت و برکات خدا بر آنان باد!
... گواهى مى دهم که شمایید پیشوایان راهنما،
راه یافته،
معصوم،
مکرّم،
مقرّب،
پرهیزگار،
راستگو،
برگزیده،
فرمانبردار خدا،
قیام کننده به فرمانش،
عمل کننده به خواسته اش.
...شمایید راه راست تر و گواهان خانه فنا،
و شفیعان خانه بقا،و رحمت پیوسته،
و نشانه انباشته و امانت نگاه داشته،
و درگاه حقّى که مردم به آن آزموده مى شوند.
...زمین به نورتان روشن گشت،و رسیدگان به ولایت شما رستگار شدند با شما راه به سوى بهشت را مى توان پیمود،خشم حضرت رحمان است بر کسى که منکر ولایت شما شد،پدر و مادر و جان و اهل و مالم فداى شما باد!...
هرکه از شما نافرمانى نمود،خدا را نافرمانى کرده است،
وهرکه شما را دوست داشت، خدا را دوست داشته،
و هر که شما را دشمن داشت خدا را دشمن داشته است.
گنجینه ی آسمانی دعا
