معرفی کتاب خورشید مغرب(غیبت، انتظار، تکلیف)
معرفی کتاب خورشید مغرب(غیبت، انتظار، تکلیف)
شرح حال مؤلّف کتاب:
محمّدرضا حکیمی فرزند حاج عبدالوهاب در سال 1314 در مشهد مقدس زاده شد. پس از گذراندن دوران دبستان، به حوزة علمیّة «نوّاب» وارد شد و در میان هم‌درسانِ خویش، خوش درخشید. به زودی در بسیاری از شاخه‌های علوم حوزوی و معارف دینی، «مرجع تحقیقِ» طلّاب جوان و کثیری از دانشجویان و جوانان در بیرون از حوزه گردید. از محضر عالمانی عامل همچون ادیب نیشابوری، آیت الله حاج سید محمّدهادی میلانی، شیخ هاشم و شیخ مجتبی قزوینی، حاج میرزا احمد مدرّس، شیخ غلامحسین محامی بادکوبه‌ای و... کسب علم کرد و با بزرگانی همچون علّامه امینی، سیّد ابوالحسن حافظیان، شیخ علی اکبر الهیان و... مأنوس شد. شیخ آقا بزرگ تهرانی ، در سال 1380 قمری ـ هنگامی که حکیمیِ جوان، حدود 23 سال داشت به ایشان اجازة روایت و نقل حدیث داد و این، افتخاری بس سترگ است. فرزانة خراسان، سال‌ها در انجمن‌های ادبیِ «فردوسی» و «قهرمان»، حضور یافت و با اکابر فرهنگ و ادب، یار گشت. در «مرگ‌آباد تحجّر و مقدّس‌مآبی»، «سرود جهشها» را آفرید و در پهنه‌های شب‌گونِ بیداد، «آوای روزها» را پدید آورد. نثر شورانگیز او بی‌تردید، از نمونه‌های فاخر نثر فارسیِ معاصر است که حیرت و تحسین اهل نظر را به همراه داشته است. قصاید فاخرِ استاد به زبان تازی، از دانش گسترده و تواناییِ فوق‌العادة ایشان حکایت می‌کند. قصایدی که علّامه‌ی سمنانی، ادیب نیشابوری، بدیع‌الزّمان فروزانفر و دیگران را به اِعجاب و آفرین واداشت. ادیب نیشابوری، حکیمیِ 19 ساله را «متنبّیِ جوان» لقب داد و استاد فروزانفر، او را در سراسر دانشگاه‌های ایران، بی‌همال معرّفی کرد. مهدی اخوان ثالث در مجموعة «ارغنون» ـ نخستین اثر منتشرشده‌ی خویش ـ شعری را به «سربدارِ امروزِ خراسان»، محمّدرضا حکیمی، تقدیم کرد و «مهرداد اوستا» در قصیدة «سلام به خراسان»، او را چنین ستود: در گلشن کلامِ «حکیمی» بین / آیات رشکِ حکمت یونان را...
آثار استاد را می‌توان در پنج دسته، طبقه‌بندی کرد:
1-آثاری که در معرّفی و شناساندنِ مکتب تفکیک نگاشته شده‌اند همچون «مقام عقل»، «اجتهاد و تقلید در فلسفه»، «معاد جسمانی در حکمت متعالیه»، «الهیّات الهی و الهیّات بشری»، «مکتب تفکیک» و...
2-آثاری که در زمینة روایات اهل بیت(ع) و ترجمه و تبویب احادیث تألیف شده است از جمله دایره‌المعارف «الحیات»، و به نوعی «گزارش»، «انذار» و...
3-آثاری که شناسانندة اسلام نجات‌بخش و آموزندة دستورات فردی و اجتماعیِ این آیین آسمانی‌اند همچون «کلام جاودانه»، «خورشید مغرب»، «امام در عینیّت جامعه»، «مرام جاودانه»، «جامعه‌سازی قرآنی»، «پیام جاودانه»، «ادبیّات و تعهّد در اسلام» و...
4-آثاری که در تجلیل از زحمات و مجاهدات مفاخر اسلام نوشته شده و تصویرگر چهرة روشنی‌بخشِ این رادمردان است چونان «سپیده‌باوران»، «بیدارگران اقالیم قبله»، «حماسة غدیر»، «شیخ آقابزرگ»، «میرحامدحسین»، «شرف الدّین» و...
5-آثاری که مجموعه‌ای از مقالات استاد را در بر می‌گیرند نظیر «عقل سرخ»، «آنجا که خورشید می‌وزد»، «نان و کتاب»، «عاشورا و غزّه» و...
تازه ترین اثر انتشاریافته ی استاد، کتاب «خورشید عدالت» است که ترجمه ی فارسی نامه علامه محمدرضا حکیمی به فیدل کاسترو، رهبر سابق کوبا است. این نامه اندیشه آرمانی انسان معاصر را در قالب آموزه‌های دینی و کلام امام علی(ع) در مقایسه با الگوی مورد نیاز بشر، یعنی عدالت تبیین می‌کند. همچنین کتاب حکومت اسلامی که مجموعه ای از احادیث و روایات رسیده از معصومین علیهم السّلام و آیات قرآنی است و به شایستگی توانسته است به نقد و تصحیح نقاط ضعف جمهوری اسلامی بنشیند.
بر آثار فوق، باید اشعار فارسی و عربیِ استاد را نیز افزود که مقرّراست در مجموعه‌ای با نام «جویبار» انتشار یابد.
معرفی کتاب خورشید مغرب(غیبت، انتظار، تکلیف)
این کتاب نخستین بار در 51 صفحه در سال 1349 از سوی انتشارات غدیر در تهران به چاپ رسید. در سال 1360 مباحث و نکات دیگری بر آن افزوده شده و در همان قطع به همّت دفتر نشر فرهنگ اسلامی چاپ شد. مؤلف در سال 1362 آن را درقطع وزیری، با 390 صفحه منتشر کرد. امیر مهدی حکیمی در سال 1385آن را برای نوجوانان و جوانان خلاصه کردوانتشارات دلیل ما(قم) آن را در159 صفحه به چاپ رسانید. خورشید مغرب، چهارده فصل (به عدد معصومین(علیهم السلام) ) و یک یادآوری مهمّ دارد:
1. میلاد، 2. شمایل و سیرت، 3. غیبت، 4. در کتابهای پشینیان، 5 و 6. در کتابهای مسلمین، 7. در «قرآن کریم»،
9. در علوم عقلی، 10. درعلوم تجربی، 11. در فلسفه تربیتی و سیاسی، 12. عینیت مقاومت نه عینیت تسلیم، 13. انتظار، 14. در طلب خورشید.
گفتنی است نام کتاب از روایاتی گرفته شده که طلوع خورشید از مغرب را از حوادث مهمّی دانسته است که در آستانه قیامت رخ خواهد داد.3 شیخ مفید(ره) درباره چگونگی این اتفاق نوشته است: «خورشید هنگام ظهر در آسمان راکد میشود و ساعتی چند تا به هنگام عصر پیدا نباشد؛ آن گاه از مغرب آشکار گردد».
ماه مبارک رمضان امسال بنا به درخواست یک مجموعه ی فرهنگی، بیست نکته از متن این کتاب استخراج گردید و به صورت سؤال تستی درآمد. از آن جا که هنوز این مسابقه جریان دارد،سؤالات را برای اوّلین بار در این وبلاگ قرار می دهم تا مخاطب را برای مطالعه ی این کتاب به شوق آورد.با سه چهار ساعت مطالعه به شیوه ی روزنامه خوانی، می توان به انبوهی از اطلاعات دست یافت. از دیگر آثار آن تقویت روحیه ی ایمانی و دست یابی به انگیزه های انقلابی است . نوعی شوریدگی و شیفتگی نیز نسبت به مولایمان ولی عصر(عج) به وجود می آورد که می توانددست مایه ی یک زندگی درست و عزّت مندانه باشد.
مسابقه ی کتابخوانی از خورشید مغرب( غیبت، انتظار، تکلیف ) نوشته ی محمّد رضا حکیمی
1- مورخان و عالمان اهل سنّت که اصل ولایت مهدی موعود(عج) را با سند و مدرک در آثار خویش به ثبت رسانده اند در کدام گزینه آمده است؟
1) نظام نیشابوری ، ابواسحاق ثعلبی، فخر رازی ، اسماعیل حقّی
2) علی بن حسین مسعودی ، ابن خلّکان ، عبدالله شبراوی ، عبدالوهاب شعرانی
3) جار الله زمخشری ، رشیدالدین میبدی ، جلالدین سیوطی، طنطاوی
4) شیخ محمد عبده، شهاب الدین الوسی بغدادی ، ابوالحسن عبید الله بیهقی
2- راز مخفی داشتن ولادت مهدی موعود (عج) چه بود؟
1) خلفای بنی عباس از طریق روایات پیامبر (ص) و ائمه (ع) می دانستند که دوازدهمین امام ، همان مهدی (عج) است و به همین سبب به دنبال قتل او بودند.2) امام حسن عسکری چون در عسکریه تحت مراقب شدید لشگریان بودند ، به محض آشکار شدن ولادت ، پدر و فرزند را با هم به قتل می رساندند.3) غیبت صغری از زمان تولد آن حضرت آغاز می شود ، به همین سبب می باید این راز تولّد مخفی می ماند. 4) بزرگ ترین آزمایش و امتحان برای فرد فرد انسان های هر عصر و زمان و سنجش ایمان و عمل خلق بود.
3- کدام متفکّر بزرگ شیعه به عیادت امام عسکری (ع) رفته و مهدی موعود (عج) را در حضورایشان زیارت کرده است؟
1) شیخ مفید. 2)ابن بابویه 3 ) احمد کلینی 4) ابو سهل نوبختی
4- چه عواملی سبب شد تا امام مهدی (عج) درروز درگذشت پدر بزرگوارشان خود را به گروهی از مردم بنمایانند؟
1) لازم بود تا امام بر جنازه ی امام نماز گذارند تا جریان امامت تثبیت گردد.
2) برای جلوگیری از روی دادن انحراف داخلی زیرا جعفر کذّاب عموی آن حضرت مدّعی امامت بود.
3) برای آنکه کسی از سوی خلیفه بر پیکر امام یازدهم نماز نخواند. 4) همه ی موارد.
5- عبارت"به هنگام رستاخیر حضرت مهدی (عج) ، آن چه هست دوستی و یگانگی است ، تا آن جا که هر کس هر چه نیاز دارد ، از جیب آن دیگری بردارد ، بی هیچ ممانعتی " از ویژگی های کدام سیرت و رفتار امام مهدی (عج) است ؟
1)سیرت عملی 2) سیرت خلقی 3) سیرت انقلابی 4) سیرت سیاسی
6- در هنگام ظهور قائم (عج) فتنه ی دجّال با هفتاد هزار یهودی مسلّح به دست چه کسی خاموش می گردد؟
1 )مهدی موعود(عج) 2)سید یمانی 3) حضرت عیسی(ع) 4) سید خراسانی
7- در روزگاری که دولت حضرت حجّت (عج) استقرار می یابد این عبارت وصف حال چه کسانی است ؟ " دل های آنان چون پاره های پولاد شود و هر یک به نیرو چون چهل مرد باشد"
1) غارنشنان انطاکیه 2) مرغان شکاری 3) مرجئه 4) شیعیان
8- کدام گزینه در مورد نوّاب خاص امام مهدی (عج ) درست نیست؟
1 ) محمد بن ادریس 2) علی بن محمد سَمُری
3) حسین روح نوبختی 4) محمد بن عثمان اسدی
9- اگر نایب امام ، حکومتی را تصویب و تنفیذ نکند، آن حکومت چه وضعیتی پیدا می کند؟
1) مقبولیت خود را از مردم می گیرد. 2) آن حکومت مشرعیت پیدا نمی کند
3) آن حکومت ، طاغوتی است. 4)ب و ج هردو.
10- چنانچه مجتهدی در رأس جامعه دینی و اسلامی قرار گرفت، دیگر مجتهدان و عالمان در برابر وی چه وظیفه ای دارند؟
1 ) باید به استنباط دینی خود در قبال مسائل سیاسی عمل کنند.
2) باید به جمع آوری خمس و سهم امام و اداره ی حوزه های علمیه اقدام نمایند.
3) باید مقام او را پاس دارند و به مرکزیت یافتن قدرت دینی کمک رسانند.
4) باید در مقام استفتا در مسایل جزئی جامعه اسلامی دخالت نمایند.
11- در آیین های زردشتی ، هندی ، مهدی موعود با چه اسمی معرفی شده است؟
1) سوشیانت ، آواتارای ویشنو 2) فارِقلیط ، بودای پنجم
3) داتستان دینیک ، ویشنو 4) کریشنا ، مهابهاراتا
12- این روایت را کدام عالم اهل سنّت نقل کرده است ؟ پیامبر فرمود: " مردمان از مشرق زمین ( ایران ) خروج کنند و مقدّمات حکومت مهدی را فراهم سازند." این مردم همان کسانند که با پرچم های سیاه ، از ایران ، بیرون خواهند آمد ، و در حدیث ذکر شده اند. و همینان اند که پیامبر (ص) امر کرده است همه ی مردم را که با امیر آنان یعنی مهدی (عج)بیعت کنند."
1) ابن حَجَر هَیتَمی شاخصی 2) ابن ابی الحدید مدائنی
3) جلال الدین سیوطی 4) شیخ عبدالحق دهلوی
13- کدام گزینه در مورد آثار شیعی تألیف شده در مورد امام زمان علیه السّلام درست نیست؟
1) نجم الثّاقب تألیف حاج شیخ فضل الله نوری. 2) اکمال الدّین تألیف شیخ ابوجعفر صدوق.
3) الارشاد تألیف شیخ مفید بغدادی. 4) البرهان علی صحّه طول عمر الامام صاحب الزّمان از شیخ ابوالفتح کراچگی.
14- کدام اثر به موضوع زندگانی ولی عصر(عج) نپرداخته است؟
1) آراء اهل المدینه الفاضله از ابو نصر فارابی. 2) بحارالانوار از علامه مجلسی.
3) کفایه الموحدّین از سیّد اسماعیل عقیلی طبرسی. 4) بیان الفرقان از شیخ مجتبی قزوینی خراسانی.
15 - کتاب " قیام و انقلاب مهدی، از دیدگاه فلسفه ی تاریخ " از کیست ؟
1) محمّد حکیمی خراسانی. 2) دکتر علی شریعتی.
3) مرتضی مطهّری 4) سیّد محمود طالقانی.
16- در علایم ظهور آمده است که خورشید از مغرب طلوع می کند؛ این امر چه گونه اتّفاق می افتد؟
1) خورشید به هنگام ظهور، درآسمان راکد و تیره شود و ساعتی چند تا به هنگام عصر پیدا نباشد،آن گاه از مغرب ظاهر گردد.
2) مهدی،خود، همان خورشیدی است که از مغرب خویش طلوع خواهدکرد. "و هوالشمس الطالعه من مغربها" .
3) به هنگام ظهرآسمان تیره می شود و خورشیدتا وقت غروب از نظرها پنهان می گرددو هنگام مغرب دوباره ظاهر می گردد.
4) همه ی موارد.
17- این سخن که در ذیل آیه ی "و لقد کتبنا فی الزّبور من بعد الذّکر أنّ الارض یرثها عبادی الصّالحون" آمده از کیست؟" این بندگان شایسته که وارثان ( و مدیران ) زمین می شوند، اصحاب مهدی هستند، در آخرالزّمان" .
1) امیرالمؤمنین علی (ع). 2) امام محمّد باقر(ع).
3) امام علی بن موسی الرّضا (ع) . 4) امام حسن عسکری (ع) .
18- ابو علی سینا در کتاب الشفاء در فصلی که راجع به امام و خلیفه گفت و گو کرده است، سه ویژگی برای مقامات و مراتب باطنی و اخلاقی و علمی انسان کامل برشمرده است، آن سه ویژگی چیست؟
1) العالم الارضی، ربّاً انسانیّاً، تفویض امور. 2) الهیئه و الاسلام ، یعلم تأویله ، عقل فعّال.
3) الرّاسخون فی العلم، دایم الاتّصال ، ربّ النّوعِ انسانی. 4) همه ی موارد.
19 - کدام گزینه درست نیست ؟
1) دین عامل هدایت انسان هاست و دارای دو رکن تربیتی و سیاسی است.
2) فرصت حیات و زندگی دو جریان تفکیک ناپذیر دارد: حیات فردی و حیات اجتماعی.
3) اسلام برای تصحیح حیات فردی، به امر تربیت می پردازد و برای تصحیح حیات اجتماعی، به امر سیاست.
4) اگر جریان حیات اجتماعی فاسد باشد، جریان حیات فردی فاسد نخواهد گشت.
20- در مبحث فلسفه ی سیاسی تشیّع حکومت مُسانخ چه شکلی از حکومت و سیاست است؟
1) نشر تربیت ، بسط عدالت و حفظ کرامت انسان ها را در دستور کار خود قرار می دهد.
2) عمل به عهد نامه ی مالک اشتر را در دستور کار خود قرار می دهد و بنا بر این است که مردم با حکومت باشند.
3) از سنخ حکومت ولایت فقها نیست بلکه مردم برای حاکم مسأله اند. 4 ) همه ی موارد.
