تاریخچه نمایش در کاشان- ادامه 5- چاووش خوانی
اشعار چاووشی:
اشعارچاووشی نمونهای از ادبیات عامیانه و فولکلوریک است و از نوع غنایی آن به شمار میرود و سرشار از احساسات، عواطف، عشق و دلدادگی، بیان آرزوها، برآورده شدن حاجات، غم و اندوه سفر و مشکلات راه و مصائبی است که بر خاندان پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم گذشته است. چاووشخوانان با توجه به فضای معنوی حاکم بر اینگونه مراسم (بدرقه و استقبال)، از اشعار گوناگونی که معمولاً، فی البداهه سروده می شد استفاده می کردند که چندان از وزن و قافیه مشخّصی پیروی نمیکرد.به همین علّت، وزن و استخوان بندی محکمی نداشت. امّا بخشی نیز از اشعار معروفی بود که در منقبت اهل بیت گفته شده است مانند برخی از بندهای ترجیحبند محتشم کاشانی با مطلع: کشتی شکست خورده طوفان کربلا ... این کشته فتاده به هامون حسین توست ... اشعاری که چاووشخوانان میخوانند، دیگران مانند مداحان و منقبتخوانان نیز کم و بیش میخوانند. اما آن چه باعث تمایز چاووشخوانی از انواع دیگر میشود سبک خواندن چاووشی است. این نوع آواز، از دیگر آوازها کاملاً متمایز است . آن چه برای چاووش خوان اهمیت فراوان دارد آن است که اشعار مختلف در قالب این گوشه آوازی اجرا شود و هنر چاووشخوان نیز به اجرای این سبک است. این هنر چاووش را همه کس ندارد و کسانی که امروزه به استقبال زوار میروند مصیبتخوانی میکنند و این خود از شور و هیجان زوّاری میکاهد و انگار که مردهای تشیع می شود و یا در حال بازگشت از زیارت امامزاده ای هستند . این نشان میدهد که چاووش خوانیرو به زوال است و اکنون چاووش خوانان جانشینی ندارند که راه را ادامه دهند. اشعار چاووش خوانی بسته به نوع مجلس روضه و نیز نوع زیارتی که می رفتند، متفاوت بوده است. اشعاری که حاکی از اشتیاق زائر به زیارت است مانند: بر مشامم میرسد هر لحظه بوی کربلا / در دلم ترسم بماند آرزوی کربلا بعضی از اشعار نیز در توصیف حرم بارگاه ائمه ی معصومین(ع) است.